Introductie

Welke taal spreekt men in Luxemburg? Van veel Europese landen is duidelijk welke taal over het algemeen wordt gesproken door de inwoners van dat land. Spaans in Spanje, Duits in Duitsland, Nederlands in Nederland en Noors en Noorwegen. Toch worden sommige talen, zoals bijvoorbeeld het Duits en Frans ook in andere landen gesproken en ook het Nederlands wordt in landen buiten Nederland gesproken, zoals in België.

Talen in Luxemburg

Een van de landen waar een mix van talen gebruikelijk is, maar niet voor iedereen bekend, is het Groothertogdom Luxemburg. In dit relatief kleine land bestaan drie officiële talen: Luxemburgs, Frans en Duits, maar ook Engels en Portugees zijn talen die met regelmaat voorkomen.

Luxemburg kent geen vaste taalgebieden, zoals in België en Zwitserland, er wordt een beetje verwacht dat je de taal waarin je wordt aangesproken terug praat. Er bestaat bij de Luxemburgers een lichte voorkeur voor het Luxemburgs boven het Frans, de taal die de meeste buitenlanders hanteren. Luxemburgs of ten minste Duits is in de ogen van de Luxemburgers een blijk van aanpassingsbereidheid, terwijl Frans wordt gezien als taal van de buitenlanders en forenzen. Dit terwijl Frans van oudsher de meeste prestige genoot en nu ook nog wel vaak wordt gesproken en geschreven.

Luxemburgs (ofwel Letzeburgs)

Hoewel het lager onderwijs Luxemburgs talig is sinds 1912, is het Luxemburgs pas sinds 1984 een erkende taal. Nog steeds wordt op alle lagere scholen het Luxemburgs onderwezen. Tegenwoordig heeft ongeveer 75% van de Luxemburgers Luxemburgs als moedertaal (250.000 mensen hebben Luxemburgs als moedertaal en ongeveer 50.000 mensen als tweede taal). Deze taal wordt echter vooral als spreektaal gebruikt en niet om te schrijven. Van oorsprong is het een Moezelfrankisch dialect van het Duits met Franse en Waalse invloeden en leenwoorden. De taal valt onder de Indo-Europese taalfamilie, waaronder ook Duits, Frans en Nederlands vallen. Een taalfamilie is de meest gebruikelijke classificatie waarbinnen talen van de wereld kunnen worden ingedeeld. Talen binnen één familie zijn onderling verwant, wat wil zeggen dat zij zich hebben ontwikkeld uit een gemeenschappelijke vooroudertaal. Meer weten over taalfamilies? Lees onze blog.

Duits

De Duitse taal wordt vanaf jonge leeftijd (6 jaar) op scholen gedoceerd. Duits is ook de taal van de media. Zo is ongeveer 90% van de kranten Duits. Maar ook in kerken en bijvoorbeeld bij de politie is de voertaal Duits. Door de vele Duitstalige forenzen en de mensen die in de grensstreek met Duitsland wonen, wordt veel Duits gesproken. Toch willen de Luxemburgers hun taal geen Duits dialect noemen. Dit heeft te maken met de onaangename herinneringen aan de Duitse bezetting in de Tweede Wereldoorlog.

Frans

Frans is traditioneel de taal van de wetgeving en bestuur in Luxemburg en wordt dan ook vaak als schrijftaal gebruikt. Dit komt door de vrij grote instroom van Franstalige werknemers uit België en Frankrijk (met name in het zuiden van Luxemburg), terwijl maar ruim 5% van de bevolking Frans als moedertaal heeft. Ook Frans wordt al vanaf jonge leeftijd op scholen gegeven.

Overige talen

Om makkelijker toegang te krijgen op buitenlandse universiteiten (beperkte mogelijkheden in eigen land) wordt in het onderwijs sterk de nadruk gelegd op talen. Naast Luxemburgs, Frans en Duits wordt op de middelbare school ook Engels, Latijn, Spaans of Italiaans onderwezen.

Het Engels wordt door een groot deel van de bevolking gesproken en verstaan, maar het niveau van het Engels is niet zo hoog. Veel internationale bedrijven en hun medewerkers houden het Engels aan als voertaal. En ook in het toerisme is Engels een gangbare taal. Maar ook Portugees, Spaans, Italiaan en Nederlands zijn talen die je hoort in met name Luxemburg-stad. Zo zijn de meeste van de in Luxemburg wonende Nederlanders werkzaam in de financiële dienstverlening.